19 juni 2012: Martin van Raay uit Culemborg loopt als autotechnisch en autohistorisch vertaler al een tijdje met een probleem waar nog niemand hem mee heeft kunnen helpen. Hij schrijft: "Het is niet een probleem dat ik voor een vertaling moet oplossen, maar gewoon iets waar ik tegenaan gelopen ben en waarvan ik graag zou weten wat de oplossing is. Het gaat om de Nederlandse benaming voor de lak die Ford gebruikte op de Model T toen dat model "leverbaar was in elke kleur, als het maar zwart was", zoals Henry Ford later in zijn autobiografie schreef.
In het Engels heette de lak "Japan lacquer, Brunswick Black, Japan black, japan". Op de Engelstalige Wikipedia-site staat een omschrijving onder "Japan black", maar uit die omschrijving en de omschrijving van "Japanse lak" in de Grote Winkler Prins encyclopedie maak ik op dat het géén Japanse lak was. Maar hoe heette die zwarte, sneldrogende lak dan wèl in het Nederlands?"
We hebben als eerste contact opgenomen met T-Ford specialst Bas de Voogd en die wist dat 'Japan Black' een simpele één-laags erg zwarte en sterke verf is. Carbid lampen maar ook fietsen werden vaak "Japaned" aangeboden. Voor industriële toepassingen dus, maar de bron van de naam Japan hierin is raden... Chinese/Japanse theedozen waren ook vaak glimmend zwart.
In een oude encyclopedie (1951) vonden we de term 'Japans brons' tegen (een bronssoort met een groot loodgehalte, dat door verhitten aan de oppervlakte een fraaie zwarte kleur geeft), maar volgens alweer Wikipedia is de Ford-lak een product op teerbasis.
Wie kan ons nog meer over de originele zwarte Ford lak vertellen en met name wat de Nederlandse vertaling van'Japan Black' moet zijn?
26 juni 2012: Onze secretaris bezit een oud boekje met de titel 'Mengen en Roeren' waarin de term 'japanlak' wordt gebruikt. Het Ford-zwart was een eigen variatie op japanlak waarin het bestanddeel Gilsonite was toegevoegd. Dezelfde lak die ook voor fietsframes werd gebruikt, werd in het Nederlands aangeduid als zwarte moffellak. Zo eenvoudig kan het dus soms zijn!